Muziekinstrumenten en zelf muziek maken

Wat als je als kind of volwassene een muziekinstrument wilt leren bespelen? Moet je per se noten kunnen lezen? Hoe kun je zelf muziek instuderen? Hoe zit het met je gebit en een blaasinstrument? Koop of huur je je eerste dwarsfluit, klarinet of saxofoon en waar let je dan op? En wat is de relatie tussen muziekinstrument en persoonlijkheid? Op al deze vragen krijg je uitgebreide en soms verrassende antwoorden.

Als kind op een muziekinstrument beginnen

Je kunt bijna niet jong genoeg beginnen met een muziekinstrument. Wist je dat een kind al op zijn tweede jaar aan pianoles kan beginnen en soms op zijn derde al aan vioolles?

Voor sommige andere instrumenten kun je maar beter iets ouder zijn. Dat geldt bijvoorbeeld voor bepaalde blaasinstrumenten waarbij er tijdens het spelen contact is met het gebit. Denk hierbij onder meer aan de saxofoon of de klarinet.

Ook zolang je kind een beugel draagt, kan dat gevolgen hebben voor het bespelen van een aantal blaasinstrumenten. Overigens, een orthodontische beugel of een wisselend kindergebit vormt geen enkel probleem voor het leren blokfluiten. Kinderen met een beugel kunnen meestal wel dwarsfluit leren spelen, maar hebben dan vaak moeite om een mooie klank te krijgen.

Voor wie nog in de groei is, zijn er speciale kinderinstrumenten te koop, denk bijvoorbeeld aan speciale strijkinstrumenten van klein formaat. Of denk aan blaasinstrumenten met een soms aangepaste, doorgaans kleinere en lichtere vorm.

Wil je kind viool of een ander strijkinstrument leren spelen? Voor de allerkleinsten bestaat er bijvoorbeeld een 1/8 viool. En wie al wat groter is, kan uit de voeten op een halve of driekwart viool. En voor wie klein van stuk blijft, is een 7/8e viool een goede oplossing. Als een kind altviool wil leren spelen, begint het soms op een als altviool gestemde gewone viool. Voor kinderen die hun hart aan de cello hebben verloren, zijn er bijvoorbeeld halve en driekwart celli.

Er bestaan bijvoorbeeld ook speciale kinderdwarsfluiten. Er zijn al goede en goedkope kinderdwarsfluiten te koop voor jonge kinderen (vanaf vijf jaar oud). Voor wat oudere kinderen kan een dwarsfluit met een gebogen kopstuk een goede oplossing bieden.

Als volwassene op een muziekinstrument beginnen

Ook op latere leeftijd, dus als volwassene en voor bepaalde muziekinstrumenten zelfs als senior kun je nog met succes aan een muziekinstrument beginnen. Denk bijvoorbeeld aan een dwarsfluit, klarinet, saxofoon, gitaar of aan een blokfluit.

Eigenlijk ben je nooit te oud om te leren musiceren. Er zijn zelfs mensen van in de tachtig die nog nooit zelf muziek hebben gemaakt en die nog met veel plezier piano of (kleine) harp gaan spelen. Natuurlijk is niet ieder muziekinstrument even geschikt om op te beginnen als je al wat ouder bent, maar er is veel meer mogelijk dan de meeste mensen denken.

Veel mensen zien ertegenop om noten te leren lezen. Toch is dit aanzienlijk gemakkelijker dan het lijkt. Het muziekschrift is namelijk in wezen een simpel en logisch systeem van kortere en langere noten op de verschillende posities van de notenbalk. Bij het leren bespelen van een muziekinstrument krijg je het muzieknotatiesysteem spelenderwijs en beetje bij beetje onder de knie.

Wie het gewone notenschrift niet kan of wil leren, kan terecht bij muziekdocenten die bereid zijn daarmee rekening te houden. Je leert dan bijvoorbeeld hoe je een muziekstuk uit je hoofd speelt, hoe je al improviserend je eigen muziek kunt bedenken, of hoe je met een speciale software zoals BestPractice of met een muzieknotatieprogramma muziek kunt instuderen.

Als volwassene kun je een moeilijk eigen gebit hebben of een kunstgebit dragen. Toch kun je ook ook in dat geval vaak toch een blaasinstrument bespelen. In Gebit en blaasinstrument vind je een uitgebreide uitleg van eventuele gebitsproblemen die je bij het bespelen van een hout- of koperinstrument kunt tegenkomen. En je vindt er ook diverse oplossingen.

Eerst blokfluit leren spelen voordat je aan een ander muziekinstrument begint?

Kinderen, maar ook volwassenen krijgen vaak als advies om eerst maar eens een of twee jaar te gaan blokfluiten voordat aan een ander instrument wordt begonnen. Is dat advies terecht of niet?

Blokfluiten hebben als groot voordeel dat je al redelijk goede instrumenten voor een lage prijs kunt kopen en dat je al snel je eerste liedjes en melodieën erop kunt spelen. Om echt mooi en zuiver blokfluit te kunnen spelen, is er echter veel meer nodig.

Het is dan ook de vraag of het de moeite waard is om eerst blokfluit te leren spelen, als je eigenlijk een ander muziekinstrument op het oog hebt. Toch heb je met een blokfluit aanzienlijk meer mogelijkheden dan de meeste mensen denken.

Keus van een muziekinstrument

Bij het kiezen van een bepaald muziekinstrument kijk je in de eerste plaats naar de klanken van het instrument, het repertoire, maar bijvoorbeeld ook naar je fysieke geschiktheid voor dat bepaalde muziekinstrument, en niet te vergeten, ook naar je persoonlijkheid.

Een aantal muziekinstrumenten is al jarenlang bijzonder populair bij jong en oud. Denk bijvoorbeeld aan de dwarsfluit, klarinet, saxofoon, gitaar, en ja, ook de onvermijdelijke en vaak verfoeide, maar ook ondergewaardeerde blokfluit. Ook de piano en het keyboard behoren sinds jaar en dag tot de zeer populaire muziekinstrumenten

De prijs van een muziekinstrument kan een drempel vormen bij het maken van een keus. Soms is het verstandig een eerste instrument te huren in plaats van het te kopen. En soms kan een tweedehands instrument uitkomst bieden. In alle gevallen is het handig als je weet waar je precies op let bij het uitkiezen van een bepaald instrument.

Elk muziekinstrument heeft zijn eigen unieke mogelijkheden

Met ieder muziekinstrument, of het nu een blaas-, strijk-, tokkel of toetsinstrument is, kun je uitdrukking geven aan je gevoel. Het ene muziekinstrument spreekt jou qua klankbeeld, repertoire en mogelijkheden tot samenspel waarschijnlijk meer aan dan het andere.

Toch is het soms moeilijk een keus te maken als je je tot verschillende instrumenten aangetrokken voelt. Een aantal muziekscholen biedt daarom de mogelijkheid tot een reeks kennismakingslessen op diverse instrumenten. Langs deze weg kun je tegen lage kosten ontdekken welk muziekinstrument het best bij jou past.